Groene baviaan Papio anubis

Dieren in onze sanctuary

Robert

Geboortedatum

01-01-1998

Datum opgevangen

04-06-2014

Hij werd in beslag genomen in een Belgische kroeg waar hij in een veel te kleine kist verbleef. In de kroeg moest hij kunstjes doen en kreeg daarvoor een pint bier. Hij werd opgevangen door het Natuurhulpcentrum in Oudsbergen. Papieren waren er niet aanwezig.  Het dier zou oorspronkelijk uit een dierentuin komen. Robert miste een stukje van zijn staart en zijn gebit was heel slecht: afgebroken tanden. Robert had weinig zelfvertrouwen. Gelukkig kwam hij bij Stichting AAP onder de hoede van een moederlijke gele baviaan. Zij voedde hem op en maakte wat je noemt 'een man van hem'. Nu is Robert uitgegroeid tot een schitterende groene baviaan die leiding geeft aan vrouwtje Lucy en het jongere mannetje Gene.

Gene

Geboortedatum

01-06-2002

Datum opgevangen

04-06-2014

Gene werd in de buurt van Venlo in beslag genomen. Hij werd gekocht van een handelaar in laboratoriumdieren uit een zending die bestemd was voor een proefdierlaboratorium. Hij werd ondergebracht in een grote schuur/stal in een kooi van amper 7 x 3 meter, met een betonnen vloer zonder bodembedekking en met een enkele zitstok. In deze schuur waren ook paardenboxen gebouwd, waarvan er enkele als kooi voor lynxen hadden dienst gedaan (deze waren inmiddels ook in beslag genomen). Verder waren er nog talloze inheemse en uitheemse vogels. Het geheel had een sfeer van handel, hoewel werd verklaard dat de dieren voor privé-dierenhouderij van de ex-eigenaar waren gekocht. Vreemd.

Lucy

Geboortedatum

01-01-1983

Datum opgevangen

04-06-2014

Lucy was een circusdier in Duitsland en trad tot voor kort nog regelmatig op, ze reed o.a. op een paard tijdens haar optreden. Door veranderde regels mocht de eigenaar van het Veterinärambt haar niet meer laten optreden. Lucy was aangemeld als een mantelbaviaan maar bij controle bleek dat Lucy geen mantelbaviaan was; waarschijnlijk had zij valse CITES-documenten van een ander dier. Hierdoor bestaat twijfel over haar leeftijd. Haar herkomst zou mogelijks wildvang kunnen zijn. Inmiddels is ze al jaren volledig op haar gemak in de groep.

Kenmerken

Grootte:

50 - 114 cm

Voedsel:

Gras, bladeren, boomhars, fruit, insect.

Gewicht:

vr.14,5 kg - m.28 kg

Leeftijd:

20 - 30 jaar/ans/years

Draagtijd:

6 maand/mois/month

Status:

Niet bedreigd

Familie:

Groene baviaan

Leefgebied:

Centraal Afrika

Waar voelt hij zich op zijn best?

Ze leven in savannes, steppen en beboste en rotsachtige streken van Mali en zuidelijk Mauritanië tot de Democratische Republik Congo, Soedan, Ethiopië en Tanzania.  Geïsoleerde populaties leven in het Tibesti- en Aïr-massief in de Sahara.  Het verspreidingsgebied is nog altijd groeiende.   

Wat eet hij graag?

De groene baviaan is een omnivore opportunist, die zowel op de grond als in bomen naar voedsel zoekt.  Hij eet vooral gras, knoppen, bladeren en fruit, aangevuld met hars, gom en sprinkhanen en andere insecten.  Ook eet hij kleine gewervelde dieren, van hagedissen tot jonge antilopen, en wortels en bloesems.  Hij past zijn dieet makkelijk aan veranderende situaties.

MEER INFO

Habitat en leefgebied
De groene baviaan komt heel algemeen voor, over bijna geheel centraal Afrika. In de Sahara natuurlijk niet, en ook niet meer ten zuiden van noordelijk Congo.

Ze zitten ook overal wel een beetje, van savannes en steppes tot meer bos- of rotsrijke gebieden.

Voeding
Gras, knoppen, bladeren, fruit, hars, gom, wortels, maar ook insecten en zelfs kleine zoogdieren, vogels en reptielen. Ze durven ook wel eens te stelen van akkers van boeren, waardoor ze niet altijd even graag gezien worden door de lokale bevolking. Echt jagen op dieren doen ze normaal niet, maar dit lijkt steeds meer en meer voor te komen.

Uiterlijk
Zoals de naam doet vermoeden, lijkt de groene baviaan groenig van kleur, met hier en daar wat zwarte haren. Biologen zoeken het vaak niet ver in hun benaming. De snuit is vaak iets donkerder.

Het is een echte baviaan, met een grote kop en een duidelijk lange snuit. Het heeft klein, ronde oren en de ogen staan dicht bij elkaar. Boven hun ogen zie je ook duidelijk de rechte wenkbrauwboog. Als je ze eens ziet geeuwen, zal je ook de lange hoektanden zien.

Wat ook vaak opvalt is de knik in de staart. Dit is niet door een ongeval of dergelijks, maar is van nature zo. Een aantal staartbeenderen zijn namelijk aan elkaar gegroeid.

Mannetjes zijn groter dan vrouwtjes, wat vaak zo is bij zoogdieren (maar bij roofvogels en reptielen is dit vaak omgekeerd!). Mannetjes hebben ook een dikkere kraag rond hun hoofd, zodat je vaak de oren van hen niet kan zien.

Levenswijze
De groene baviaan is een sociaal dier en leeft in grote groepen. Meestal zijn dit er zo’n 30-tal, maar dit kunnen er ook maar 15 zijn, of oplopen tot zelfs 150 bavianen.

Deze groepen zijn onderverdeeld in een hiërarchie. Deze families worden geleid door een matriarch. Sommige families staan dus hoger in aanzien binnen de groep dan andere. Vergelijk het met geboren worden in een rijke familie. De nakomelingen van deze families hebben vaak betere overlevingskansen. De vrouwtjes in de familie blijven bijna altijd bij elkaar.

Mannetjes zijn vaak veel agressiever tegenover elkaar, zeker als het tijd is om te paren en een jonger mannetje de plaats wil innemen van een oudere. Of deze jonge mannetjes verlaten de groep en zoeken hun geluk ergens elders. Dominantere mannetjes krijgen de hogere families ter beschikking, maar ook de eerste keuze van het eten. Het kan wel eens gebeuren dat een aantal mannetjes het op een akkoord gooien en een (tijdelijke) samenwerking beginnen, vaak tegen een dominant mannetje.

Minder dominante mannetjes, of deze nieuw in de groep, kunnen ook wel vriendschappen sluiten met een bepaald vrouwtje. Zo kan het mannetje in de groep blijven en eventueel zelfs paren, en krijgt het vrouwtje een persoonlijke bodyguard. Het mannetje kan ook helpen door te babysitten.

Om het sociaal contact te versterken, vlooien ze elkaar. Hier gaan ze dan op zoek naar kleine beestjes (niet enkel vlooien) in de vacht van een ander, en eten ze op. Zo verdiepen ze de band met elkaar. Meestal blijft dit binnen de familie of tussen het vrouwtje en haar partner.

Wetenswaardigheden
De groene baviaan wordt ook wel de anubisbaviaan genoemd. Anubis is een Egyptische god met het hoofd van een jakhals. De kop van een groene baviaan doet hier ook wel wat aan denken. Bavianen waren heilig voor de Egyptenaren en ook een aantal andere goden werden hiermee afgebeeld zoals Babi.

In het Engels wordt het de “olive baboon” genoemd, de olijvenbaviaan.

De groene baviaan heeft ook een soort kleine wangzak waar het wat voedsel in kan bewaren. 

Er zijn ook een paar hybrides te vinden met andere bavianen. Zo heb je in Ethiopië wel eens kruisingen tussen de groene baviaan en de mantelbaviaan.

Bavianen communiceren met een resem aan geluiden en gezichtsuitdrukkingen. Ze spreken zo tegen elkaar, intimideren ze hun rivalen, maar waarschuwen ze elkaar ook voor aankomend gevaar.

In Eritrea helpen de groene bavianen en olifanten elkaar. De olifant graaft de waterputten, en de bavianen waarschuwen bij gevaar.

Predatie
Ze worden wel eens belaagd door luipaarden. Daarom gaan ze ’s nachts meestal in een boom slapen, of op hogere rotsen waar ze hun predator snel kunnen opmerken en alarm slaan.

Voortplanting in de natuur
Vrouwtjes zijn geslachtsrijp rond 7 à 8 jaar, mannetjes iets later tot 10 jaar. Bij vrouwtjes die willen paren, zwelt het achterste op en kleurt duidelijk rozerood. Bij de groene baviaan is dit meestal wel minder opvallend dan bijvoorbeeld bij de mandril. Hoe groter de zwelling, hoe aantrekkelijker het vrouwtje en ook hoe vruchtbaarder ze is. Maar meestal blijft het niet bij één mannetje. Daarom bewaken de mannetjes wel eens het vrouwtje, wat vaak tot gevechten leidt tussen mannetjes. Maar hierdoor is het ook nooit zeker wie de echte vader is, waardoor mogelijks jaloerse mannetjes de baby niet zullen aanvallen.

Een pasgeboren baviaan gaat zich vastklampen aan de onderzijde van de mama, die het ook zal helpen vasthouden. Later zal het op de rug kruipen en steeds meer de eigen weg zoeken in het leven.

Bedreiging
“Niet Bedreigd”. De groene baviaan is dan ook de meest verspreide soort van alle bavianen.